Γιώργος Κυπαράκης-Μια αμφίδρομη σχέση σεβασμού μεταξύ γιατρού και ασθενούς

Όπως δημοσιεύτηκε την 10-08-2012 στο www.haniotika-nea.gr

Μια αμφίδρομη σχέση σεβασμού μεταξύ γιατρού και ασθενούς* Θα ήθελα, κατ’ αρχάς, να μου πείτε μερικά βιογραφικά σας στοιχεία.

Ξεκινώντας, θέλω, πριν απ’ όλα, να ευχαριστήσω τον κόσμο, που με αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή. Αυτή η αμφίδρομη σχέση εκτίμησης και σεβασμού, μεταξύ γιατρού και ασθενούς, έχει κρατήσει, όλα τα χρόνια που βρίσκομαι στους Αρμένους, τη σχέση μας σε πολύ υψηλό επίπεδο. Ετούτη η σχέση, όπως αντιλαμβάνεστε, βοηθάει εξαιρετικά το ιατρικό έργο: μόνο όταν αποκατασταθεί μια ειλικρινής σχέση εμπιστοσύνης, ο γιατρός μπορεί να περάσει και τα θεραπευτικά και τα όποια κοινωνικά μηνύματα πρέπει.
Ως προς τα βιογραφικά μου, τώρα. Γεννήθηκα στο Ηράκλειο το 1969. Κατάγομαι από πολύτεκνη και φτωχή οικογένεια· είμαστε πέντε παιδιά, εγώ είμαι ο μικρότερος. Ο πατέρας μου έφυγε από τη ζωή πολύ νωρίς, σε ηλικία 48 ετών, από τροχαίο δυστύχημα. Ηταν υπάλληλος στον Δήμο Ηρακλείου. Η μητέρα μου και λόγω της πολυτεκνίας, δεν δούλευε· πάντα κοντά μας, μας ανέθρεψε και κυρίως μας συμβούλευε και μας δίδασκε, χάρη όχι στις περιορισμένες γραμματικές της γνώσεις, αλλά στη μεγάλη της κοινωνική μόρφωση.
Εισήχθην στην Ιατρική του Πανεπιστημίου Κρήτης το 1989. Αποφοίτησα το 1995, με πολύ καλή επίδοση, 9.2, δεύτερος στο έτος φοιτητής. Ως εκ τούτου, πήρα από τη Σχολή υποτροφία και μετέβην στη Στοκχόλμη, για 14 μήνες, ως «οbserver», εκπαιδευόμενος παρατηρητής γιατρός, μη αμειβόμενος, στο πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Καρολίνσκα. Με τη βοήθεια σημαντικών δασκάλων    -ανάμεσά τους και ο καθηγητής Σμπυράκης (ο οποίος παλιότερα, σημειωτέον, είχε διατελέσει γιατρός στους Αρμένους)- επέλεξα την ειδικότητα της Γενικής Ιατρικής,  η οποία ασχολείται με το ψυχοσωματικό σύνολο του ασθενούς. Πολλοί μεγάλοι φιλόσοφοι και γιατροί, με πρώτο τον Ιπποκράτη, έχουν πει ότι δεν υπάρχει νόσημα, ιδίως χρόνιο, που να μην έχει και την ψυχοσωματική του πλευρά.

* Ξεχωρίζετε κάποιους «δασκάλους» που άσκησαν σημαντική επίδραση στη διαμόρφωσή σας;

Είχα την τύχη να μαθητεύσω στο πλευρό πολύ καλών κλινικών γιατρών και στο Ηράκλειο και στο Νοσοκομείο των Χανίων. Ενδεικτικά, εκτός από τον αείμνηστο καθηγητή Σμπυράκη, μνημονεύω τους καθηγητές Χειρουργικής κ. Τσιφτσή και κ. Βασιλάκη, τον αείμνηστο καθηγητή Νεφρολογίας Εμμανουήλ, τον καθηγητή Παθολογίας κ. Τσαπάρα καθώς και δύο εξαίρετα μέλη της ελληνικής, αλλά και διεθνούς, κοινότητας  Γενικής Ιατρικής, τους καθηγητές κ. Λιονή και Φιλαλήθη. Στο Νοσοκομείο των Χανίων βρέθηκα δίπλα σε σπουδαίους γιατρούς, που έδιναν τη μάχη της καθημερινότητας, όπως ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Σεραφείμ Καστανάκης, ο τότε διευθυντής της Β’ Παθολογικής Κλινικής κ. Μπολάνης, ο αξέχαστος Κωστής Νικηφοράκης, θαυμάσιος γιατρός και άνθρωπος και πολλοί άλλοι.
Από τις 2 Μαΐου 2003, ως επιμελητής Β’, υπηρετώ στους Αρμένους. Σήμερα είμαι επιμελητής Α’. Γνώριζα την περιοχή και τους ανθρώπους καθώς είχα θητεύσει ως αγροτικός γιατρός στο Κέντρο Υγείας Βάμου και ήταν συνειδητή μου επιλογή να έρθω εδώ.
Και μπορώ να πω ότι χαίρομαι που είμαι πλέον κατά το ήμισυ Αποκορωνιώτης, αφού η σύζυγός μου κατάγεται από τον Τσιβαρά. Αισθάνομαι ευγνωμοσύνη γι’ αυτή την εξαίρετη γυναίκα, η οποία με έχει στηρίξει με όλη της δύναμη. Γιατί είναι πολύ δύσκολο να ζεις δίπλα σ’ έναν γιατρό, ειδικά του Ε.Σ.Υ.: οι ώρες απουσίας από το σπίτι είναι πάρα πολλές και χωρίς τη στήριξη ενός τέτοιου ανθρώπου είναι πολύ δύσκολο, όπως το λέμε εμείς οι Κρητικοί, «να στήσεις οικογένεια».

* Πείτε μας κάποια στοιχεία για την ιατρική σας «επικράτεια».

Το Περιφερειακό Ιατρείο Αρμένων, όπως είναι η σύγχρονη ονομασία του κατά την Ε.Ε., αποτελεί μέρος της ζώνης ευθύνης του Κέντρου Υγείας Βάμου. Η επικράτεια του ιατρείου περιλαμβάνει τους Αρμένους, το Νιο Χωριό, τον Στύλο και, προχωρώντας προς τους πρόποδες των Λευκών Ορέων, τους Μαχαιρούς, τη Ραμνή και τις Καρές (παλαιότερα και το Νεροχώρι και το Παϊδοχώρι).
Η περιοχή, λόγω της μικρής απόστασης από τα Χανιά και εύκολης πρόσβασης σε αυτά, είναι πλέον σχεδόν ημιαστική. Ετσι, ο πληθυσμός, αν δεν αυξάνεται, παραμένει σταθερός και εμπλουτίζεται διαρκώς με νέους ανθρώπους, οι οποίοι, συνεπικουρούσης και της οικονομικής κρίσης, επιλέγουν να επιστρέψουν στα πατρικά τους. Αυτό με χαροποιεί ως γιατρό, γιατί ένας γιατρός πρέπει να έχει μια ποικιλία περιστατικών, ώστε και ο ίδιος να ανανεώνεται, να ενημερώνεται. Από την άλλη, δημιουργεί ένα πρόβλημα «πληθωρισμού: είναι μέρες, για να μην πω περίοδοι, που δυσκολεύομαι να εξυπηρετήσω το πλήθος των προσερχομένων. Πιστεύω ότι το ζήτημα θα λυθεί, χάρη στην προσπάθεια που καταβάλλει ο εξαιρετικός διευθυντής στο Κέντρο Υγείας Βάμου, ο κ. Χαιρέτης, να εμπλουτιστεί το ιατρείο των Αρμένων και με έναν δεύτερο γιατρό, κάτι που θα βελτιώσει πολύ την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

* Ως γιατρός έχετε κατακτήσει τον πάνδημο σεβασμό και αγάπη στην περιοχή. Πείτε μας πώς τα καταφέρατε και ορισμένα ενδεικτικά χαρακτηριστικά που αντιμετωπίσατε.

Ο γενικός γιατρός υπηρετεί για μεγάλο διάστημα, ίσως και όλο τον εργασιακό του βίο, στην ίδια περιοχή. Δένεσαι με τους ανθρώπους, γίνεσαι ένα μαζί τους, δεν μπορείς να αποστασιοποιηθείς, συναισθηματικά τουλάχιστον -γιατί επιστημονικά επιβάλλεται να αποστασιοποιηθείς- από σοβαρά προβλήματα που βιώνουν, είτε υγείας είτε άλλα· και, κυρίως, δεν μπορείς να αποστασιοποιηθείς από την απώλεια ανθρώπων. Αυτή τη δεκαετία σχεδόν που είμαι εδώ έχω γνωρίσει ανθρώπους πολύ αξιόλογους και αγαπητούς, που έφυγαν από τη ζωή. Αυτό με έχει πληγώσει συναισθηματικά…

* Δημιουργείται, λοιπόν, μια σχέση αγαπητική μεταξύ ασθενούς και γιατρού…

Ακριβώς. Και βέβαια είναι πάμπολλες οι ευχάριστες στιγμές. Τη χαρά τη δίνει τόσο η αναγνώριση και η αποδοχή του κόσμου όσο και, κυρίως, ότι έχουμε καταφέρει, με τα πενιχρά μέσα που διαθέτει ένα περιφερειακό ιατρείο, να διαγνώσουμε σοβαρά νοσήματα σε πρώιμο στάδιο, με αποτέλεσμα να δοθεί, αν όχι ριζική, πάντως σημαντική λύση σε πάρα πολλά. Για παράδειγμα, αρυθμιολογικά προβλήματα: και μόνο από τη μέτρηση της πίεσης ένας γιατρός με έμπειρο αφτί μπορεί να καταλάβει αν ο ρυθμός δεν είναι φυσιολογικός. Σε συνεργασία με το Καρδιολογικό Τμήμα του Νοσοκομείου, αλλά και ιδιώτες καρδιολόγους, βοηθήσαμε πολλούς ανθρώπους να αποκαταστήσουν αυτά τα προβλήματα. Ακόμα, είχαμε σημαντικές επιτυχίες όσον αφορά τη μάστιγα της εποχής σε μεταβολικό επίπεδο, τον διαβήτη, καθώς και σε πληθώρα αναπνευστικών προβλημάτων ή νοσήματα φθοράς σε ηλικιωμένους (π.χ. καρδιακή ανεπάρκεια). Τέλος, στις κακοήθειες· πολλές, κυρίως του μαστού, καταφέραμε, ευαισθητοποιώντας τις γυναίκες στο θέμα της μαστογραφίας, να τις εντοπίσουμε σε πρώιμο στάδιο και να τις θεραπεύσουμε πλήρως.
Με λίγα λόγια, προσπάθησα να κάνω αυτό για το οποίο είμαι ταγμένος. Γιατί αυτή είναι η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας: να μπορέσει ένας γιατρός να πείσει τους ασθενείς του να κάνουν μερικά πράγματα, ώστε να έχουμε να προλάβουμε αρκετά σοβαρά νοσήματα. Για μένα, η παροιμία «κάλλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε» είναι μότο ζωής και προσπαθώ, σε καθημερινή βάση, σε αυτό το ιατρείο, να την κάνω πράξη.

Kallikrates Chania:Γιώργος Κυπαράκης-Μια αμφίδρομη σχέση σεβασμού μεταξύ γιατρού και ασθενούς
click here to translate article